چند استراتژی مهم که در جهت‌گیری عملیات برای مشاغل خرد خدماتی و خرده فروشی باید مد نظر قرار دهیم:

۱-       خرید مواد اولیه به صورت اعتباری (به صورت نسیه) به میزانی بیش از کالای در گردش. کسب و کارها باید از اعتبار چندین ساله خود استفاده کنند و کالاها را به صورت نسیه معمولاً بین ۳ تا ۶ ماهه خریداری کنند. اگراین خریدهای اعتباری بدون بهره باشد، بسیار مناسب خواهد بود. در غیر این صورت بهره مربوط به این خریدها سعی کنید حداکثر از ۵  درصد برای یک دوره ۶ ماهه فراتر نرود. این میزان از بهره با حاشیه سود قابل قبول را تورم می تواند پوشش دهد.

۲-      دوره نگهداری کالا را در حد توان و تا جایی که هزینه‌های انبارداری اضافی به شما تحمیل نکند، افزایش دهید (دوره نگهداری کالا مدت زمانی است که طول می‌کشد تا کالای خریداری شده موجود در انبار به فروش رسد). اگر به میزانی اعتبار داشته باشید که بتوانید کالا را اعتباری و بدون بهره خریداری کنید و دوره نگهداری کالا را بتوانبد به میانگین سه ماه برسانید، برای شما گزینه مطلوبی خواهد بود.

۳-   گزینه بعدی فروش با حاشیه سود پائین هست. در این حالت فروش شما به لحاظ تعدادی به اندازه‌ای زیاد می‌شود که اثر مساعد آن بیش از اثر منفی کاهش حاشیه سود می‌شود. این مزیتی دارد که نقدینگی در گردش کسب وکار شما زیاد خواهد شد و در صورت بوجود آمدن فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب می‌توانید از آن استفاده کنید.

۴-       حداقل کردن دوره وصول طلب‌ها و حداکثر کردن دوره پرداخت بدهی‌ها. یعنی اگر بخواهیم به صورت نسبت بیان کنیم، باید دوره وصول مطالبات حداکثر نصف دوره پرداخت بدهی باشد. یعنی اگر مطالبات کسب و کار شما حداکثر ۴۵ روزه وصول می‌شود، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که دوره پرداخت بدهی‌ها ۹۰ روزه باشد.

۵-       برای توسعه کسب و کارتون تا حد امکان از وام‌گیری اجتناب کنید. منظور اخذ وام‌ با نرخ بالاست. اقتصاد به اندازه‌ای رشد نخواهد کرد که شما بتوانید مثلا 40 درصد هزینه تامین مالی بدهید. حالا اگر حساب شما در بانکی کار کرده و می‌تواند با نرخهای حداکثر 20درصد وام بگیرید، مشکلی نیست. البته این موضوع نفی کننده اخذ وام برای خرید کالاهای سرمایه‌ای مثل خرید مسکن برای خانه اولی‌ها و ... نیست.

۶-       کماکان برای واردات محصولات و مواد اولیه خارجی به راحتی ارز تخصیص پیدا نمی‌کند. پیش‌بینی می‌شود که این موارد، بخصوص انهایی که مشابه داخلی ندارند مثل قطعات یدکی ماشین‌آلات خارجی یا سایر محصولات مشابه، تورمی بیش از تورم پیش بینی شده40 درصدی، افزایش قیمت را تجربه کنند.

۷-      به هر صورت که می توانید فقط به فکر کنترل سه رقم هزینه باشید: حقوق و دستمزد، اجاره و مالیات. اگر هزینه اجاره ندارید برگ برنده بزرگی در اختیار دارید و اگر هزینه اجاره دارید و سودده هستید یک روش می‌تواند این پیشنهاد باشد که نصف اجاره را نقدی به موجر پرداخت کنید و بابت نصف دیگر آن وی را شریک در قسمتی از عملکرد کسب و کارتون کنید. البته موجرها شریک در عملکرد زیان نخواهند شد.

۸-      به این نکته توجه داشته باشید: تا زمانی که دلار وارد روند صعودی نشود، تورم کالاهای ضروری، مصرفی، محصولات و کلیه کالاهای خرد، بیش از کالاهای سرمایه‌ای مثل خودرو، مسکن و طلا خواهد بود.

۹-      یکی از مهم‌ترین مزیت‌های کارهای خدماتی این است که بهای تمام شده پائینی دارند. ولی مشکلی وجود دارد که خدمات در سالهای اخیربه‌شدت منقبض شده است. کنترل سه قلم هزینه بالا که اشاره شد در بخش خدمات ضروری‌تر از بخش خرده فروشی خواهد بود.

دکتر داود محسنی نامقی

تحلیل‌گر کسب و کار